Spawanie to proces, który polega na łączeniu materiałów, zwykle metali, za pomocą ciepła, ciśnienia lub obu tych czynników. Istnieje wiele różnych metod spawania, które charakteryzują się sposobem generowania i dostarczania ciepła, typem i kształtem dodatkowego materiału spawalniczego, a także użyciem osłony gazowej lub topnika. Każda metoda spawania ma swoje własne oznaczenie, które składa się z liter i cyfr. Oznaczenia te służą do identyfikacji i klasyfikacji metod spawania, a także do określania parametrów i warunków spawania.
Oznaczenia wg normy ISO 4063
Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) stworzyła normę ISO 4063, która zawiera system oznaczania metod spawania za pomocą czterocyfrowych kodów numerycznych. Pierwsza cyfra oznacza główną grupę metod spawania, druga i trzecia cyfra oznaczają podgrupę, a czwarta cyfra oznacza wariant metody spawania. Oto przykłady niektórych oznaczeń wg normy ISO 4063:
- 111 – spawanie łukowe elektrodami otulonymi (MMA)
- 121 – spawanie łukowe pod osłoną topnika (SAW)
- 131 – spawanie łukowe metodą TIG (TIG)
- 135 – spawanie łukowe metodą MIG/MAG (MIG/MAG)
- 141 – spawanie łukowe metodą TIG z elektrodą wolframową (TIG-W)
- 311 – spawanie gazowe płomieniowe (OAW)
- 912 – spawanie wiązką elektronową (EBW)
- 913 – spawanie wiązką laserową (LBW)
Oznaczenia wg normy PN-EN ISO 4063
Zgodnie z normą PN-EN ISO 4063 każda z metoda ma przypisany odrębny numer klasyfikacji. Poniżej przedstawiono klasyfikację metod spawania oraz ich zastosowanie:
- G – 311 – Spawanie gazowe – używane do łączenia stali i metali nieżelaznych.
- E – 111 – Spawanie łukowe ręczne elektrodą otuloną – stosowane do łączenia wszystkich stali niestopowych, niskostopowych oraz wysokostalowych. Spawanie elektrodą otuloną umożliwia również spawanie staliwa, żeliwa i metali nieżelaznych.
- MIG – 131 – Spawanie łukowe elektrodą topliwą w osłonie gazu obojętnego – używane do łączenia metali nieżelaznych.
- MAG – 135 – Spawanie łukowe elektrodą topliwą w osłonie gazu aktywnego – używane do łączenia stali niestopowych, niskostopowych oraz wysokostalowych.
- MAG – 136 – Spawanie drutem proszkowym w osłonie gazu aktywnego. Podobnie jak w metodzie 135 używane do łączenia stali niestopowych, niskostopowych oraz wysokostalowych.
- MAG – 138 – Spawanie drutem proszkowym z rdzeniem metalicznym w osłonie gazu aktywnego. Metoda używana do łączenia stali niestopowych, niskostopowych oraz wysokostalowych.
- TIG – 141 – Spawanie elektrodą wolframową w osłonie gazów obojętnych. Metoda używana do łączenia stali niskostopowych oraz wysokostalowych oraz metali nieżelaznych i ich stopów tj. miedź, aluminium, magnez, nikiel. Spawanie Tigiem pozwala na uzyskanie połączeń o wysokiej jakości oraz precyzji wykonania co z kolei sprawia, że metoda jest mało wydajna.
Oznaczenia wg normy AWS A3.0
Amerykańskie Stowarzyszenie Spawalnicze (AWS) stworzyło normę AWS A3.0, która zawiera system oznaczania metod spawania za pomocą skrótów literowych. Skrót składa się z dwóch lub trzech liter, które oznaczają główną metodę spawania, a następnie z dodatkowych liter lub cyfr, które oznaczają szczegóły metody spawania. Oto przykłady niektórych oznaczeń wg normy AWS A3.0:
- SMAW – shielded metal arc welding (spawanie łukowe elektrodami otulonymi)
- SAW – submerged arc welding (spawanie łukowe pod osłoną topnika)
- GTAW – gas tungsten arc welding (spawanie łukowe metodą TIG)
- GMAW – gas metal arc welding (spawanie łukowe metodą MIG/MAG)
- FCAW – flux cored arc welding (spawanie łukowe drutem proszkowym)
- OFW – oxyfuel gas welding (spawanie gazowe płomieniowe)
- EBW – electron beam welding (spawanie wiązką elektronową)
- LBW – laser beam welding (spawanie wiązką laserową)
Podsumowanie
Oznaczenia metod spawania są używane do jednoznacznego określenia sposobu łączenia materiałów. Istnieją różne systemy oznaczania metod spawania, które opierają się na kodach numerycznych lub skrótach literowych. Najbardziej rozpowszechnione są oznaczenia wg norm ISO 4063 i AWS A3.0, które pokrywają większość metod spawania stosowanych w przemyśle metalowym. Znajomość oznaczeń metod spawania jest ważna dla spawaczy, inżynierów, projektantów i inspektorów spawalniczych.